Herkese merhaba,
Bu makalemde Stacks isimli kripto paranın Stacking protokolüyle coinlerinizi bir süreliğine kilitleyerek nasıl pasif gelir elde edeceğinize değineceğiz.
De-Fi ve Diğer Pasif Gelir Kanalları
De-Fi (Decentralized Finance) olarak bilinen merkeziyetsiz finans projeli kripto paraların çoğunluğu Proof-of-Stake mekanizmasını kullanarak insanlara tokenleriyle token kazanma imkanı sağlamaktadır. Staking yapmayanların çoğunluğu Lending protokolleriyle benzer şekilde token sahiplerine pasif gelir imkanı sunmaktadır.

Proof-of-Stake ile Proof-of-Transfer Nedir? Farkları Nelerdir?
Proof-of-Stake bir fikir birliği mekanizmasıdır. Proof-of-Stake tercih eden bir kripto paranın blok zinciri, coin / token sahiplerinin coinlerini Staking protokolünde kilitlemesiyle kripto parada söz sahibi olmasını sağlar. Bu süreçte token sahiplerini, tokenlerini kilitledikleri için ekstra tokenler vererek ödüllendirmiş olurlar.
Ancak bu Staking mekanizmalarında piyasaya ekstra token sunulduğu için bu basılan yeni tokenler bir satış baskısına yani fiyatta düşüşe sebep olabilmektedir.
Genellikle en çok token ile Staking yapan yatırımcılar, yönetişim protokollerinde daha çok oy kullanma hakkına sahip olur.
Staking, kripto para transferlerinin doğrulanması ve aynı zamanda yönetişim protokolleri aracılığıyla blok zincirinin projeye gerçekten yatırım yapmış kişiler tarafından yönetilmesini sağlar.
Hadi Proof-of-Transfer’den bahsedelim.
Proof-of-Transfer, Staking’in aksine, insanlara token kilitleme karşılığında pasif gelir sunabilmek için supply yani arz üzerinden yeni tokenler basmaz. Bu ödüller, doğrudan Bitcoin yakan STX madencilerinden gelir ve böylelikle Stacking’in fiyat üzerinde doğrudan satış baskısı oluşturma ihtimali ortadan kalkar.
- Proof-of-Transfer, blok zincirindeki transferlerin doğrulanması için karşılıklı bir madencilik ve Stacking mekanizmasına sahiptir.
- Madenciler, STX kazabilmek için GPU / CPU kullanmak yerine Bitcoin yakarlar.
- Stacking yapan kişiler — bu kişileri Stacker olarak adlandırıyorum — tokenlerini 14’er günlük periyotlar halinde kilitler. Her bir periyoda cycle (döngü) adı verilir.

Stacking’de Cycle Terimi Ne Anlama Gelir
Stacking’de her bir cycle, 14 güne karşılık gelir. Ancak bu 14 günlük süre değişiklik gösterebilir çünkü teknik olarak her bir cycle 2100 Bitcoin bloğuna tekabül eder.
Her bir Bitcoin bloğu, yaklaşık 10 dakikada kazılır ancak bu kazım zorlukları anlık olarak değişebildiği için 12 dakika da olabilir 8 dakika da.
- 1 cycle hesaplama formülü: ((2100 Bitcoin bloğu x Blok kazım süresi) / 24 saat) / 60 dakika
- 1 cycle hesaplama formülü: ((2100 x 10) / 24) / 60 ~= 14.5 gün
Tokenlerinizi 12 cycle’a kadar kilitleyebilirsiniz.
SSS (Sık Sorulan Sorular)
- Stacking yapmak için ne kadar STX’im olmalı?
Stacking iki şekilde yapılabilir, birisi kendi cüzdanınızla doğrudan, ikincisi de bir pool aracılığıyla yapılabilir.
Kendi cüzdanınızla Stacking yapabilmeniz için gerekli olan miktar STX Threshold olarak adlandırılır ve bu miktar her Stacking döngüsünde baştan belirlenir. Örnek olarak şu anda Cycle #19’dayız ve minimum miktar 110,000 STX’dir.
- 110,000 STX’im yok, nasıl Stacking yapacağım?
Her yatırımcı 110,000 STX sahibi olamayacağına göre, burada diğer yatırımcılar için de bir alternatif olmalı. Ona da pool servisleri diyoruz.
Şu anda Stacking’i bir pool aracılığıyla yaptığınızda onlara Stacking için bir delegasyon vermiş olursunuz. Ancak burada endişe etmenize gerek yok çünkü Stacking için delegasyon verdiğinizde poollar STX’lerinizi yönetemez, sadece blok zincirinde Stacking için commit yetkisine sahip olur.
- Hangi poollar var ve bunları nereden öğrenebilirim?
Stacking hizmeti veren poolları Stacks.co sayfasındaki Stack in a pool bölümünden görebilirsiniz. Şu anda en çok tercih edilen ve hiç komisyon oranı olmayan Friedger pool’unu kullanabilirsiniz. Bunun dışında kurumsal olarak OKCoin ve OKEx üzerinden Stacking yapabilirsiniz. OKCoin, bir borsa olduğu için bazı yatırımcılara daha güvenli gözükebilir. Ayrıca APY oranları bazen daha yüksek olabiliyor.
- Bir pool’da Stacking yapmanın potansiyel riskleri nelerdir?
Bir pool’da Stacking yaparken, Stacking’in Stacks’ın akıllı sözleşme programlama dili olan Clarity üzerinde tasarlanan akıllı sözleşmesine göre; poolların tokenlerinizi çalmasına mümkünat yoktur. Yaşanabilecek en kötü iki senaryodan birisi, pool Stacking ödüllerinizi alabilir ya da coinleriniz kilitlenir ve pool admininin coinleri commit ederken yapacağı hata sonucunda Bitcoin ödülü alamazsınız.
- Benim bilgisayarım yok, mobil cihazımdan Stacking yapamaz mıyım?
Bir bilgisayarınız yoksa STX Stacking yapmak için XVerse cüzdanını kullanabilirsiniz. Stacks cüzdanı sahibi olmanın en güzel avantajlarından birisi de aynı zamanda Stacking ödüllerinizi alabilmeniz için sizin için bir yerleşik Bitcoin cüzdanı oluşturulur. XVerse’ü mobil cihazınıza indirerek Stacking yapabilir veya tokenlerinizi cüzdanda muhafaza edebilirsiniz.
XVerse hakkında daha fazla bilgi edinmek için web sayfalarını ziyaret edebilirsiniz!
- XVerse ile başka coinler de muhafaza edebilir miyim?
XVerse mobil cüzdanıyla SIP-10 tokenlerini, NFT’lerinizi muhafaza edebilirsiniz. Ayrıca bir önceki soruda belirttiğim gibi Bitcoin’de muhafaza edebilirsiniz.
- Friedger Pool’unda kaç cycle Stacking yapabilirim?
Friedger poolu şu anda 1 cycle, 3 cycle, 6 cycle, 12 cycle uzunluğunda Stacking yapılmasına olanak sunmaktadır.
Makalemde bahsettiğim Stacking ve Stacks protokolleriyle alakalı herhangi bir sorunuz varsa Stacks Türkiye telegram grubumuza katılın ve lütfen çekinmeden sorun.
Makalemi okuduğunuz için teşekkür ederim, yazarken çok keyif aldığım bir makale oldu.
Sorumluluk Reddi Beyanı: Bu makale sadece bilgilendirme amaçlıdır. Herhangi bir garanti veya token sunmaz. Makalede, henüz doğruluğu tam kanıtlanmamış birtakım tahmini beyanlar olabilir. Dahası, bu tanıtım yazısındaki bazı bilgiler güncelleme gerektirebilir. Yazar burada paylaştığı bilgiler teknolojik bilgilendirme amaçlı olup, ilgili kripto varlık için bir yatırım tavsiyesi değildir.